Czy narzędzia AI typu GitHub Copilot odbiorą pracę programistom z mniejszym doświadczeniem?

Od końca 2022 roku – kiedy firma OpenAI udostępniła do użytku ChatGPT – globalne zainteresowanie sztuczną inteligencją wystrzeliło wysoko ponad poziomy innych popularnych trendów technologicznych i to AI-owe szaleństwo trwa do dziś. Branża IT bardzo chętnie zaadaptowała oraz upowszechniła narzędzia AI do codziennej pracy, widząc w nich szansę na poprawę szybkości i efektywności procesów. To automatycznie zrodziło obawy związane nie tylko z zagrożeniem ewentualnymi zwolnieniami, ale także z podwyższeniem bariery wejścia do zawodu programisty, a nawet z niepewnością czy narzędzia typu GitHub Copilot nie zabiorą juniorom pracy. Czy te niepokoje są uzasadnione?

Na postawione przez redakcję ITwiz wprost pytanie: Czy uważacie Państwo, że narzędzia AI wspierające programistów, typu GitHub Copilot i Google Replit Ghostwriter, zabiorą pracę juniorom?, ankietowani na portalu LinkedIn przedstawiciele branży IT i nowych technologii odpowiedzieli:

• Tak – 12%
• Tak, ale dopiero za jakiś czas – 20%
• Tylko części z nich – 47%
• Nie – 24%

To w sumie nieco sceptyczne podejście do przyszłości początkujących programistów częściowo podziela również Małgorzata Wiśniewska, COO w firmie Avenga, która w rozmowie opublikowanej na łamach tegorocznej edycji Raportu ITwiz BEST 100, powiedziała: „Bariera wejścia do zawodu programisty znowu się podwyższa. AI robi błyskawicznie te wszystkie rzeczy, które mogły być podzlecone młodszemu programiście. Były proste, nieco odtwórcze i nużące. Pewnie miało to ten walor, że pozwalało się „przetrzeć” niedoświadczonemu juniorowi. Teraz, kilkoma poleceniami doświadczony programista zleca tę pracę AI. GitHub Copilot i inne narzędzia wspierania tworzenia oprogramowania są doskonale responsywne i sprawne. Ponadto senior zyskuje lepszą kontrolę nad całością procesu – szybciej zbierze i poskłada zamówione fragmenty kodu źródłowego”.

Jednocześnie menedżerka zastrzegła od razu, że: „Nie oznacza to jednak zamknięcia drzwi dla juniorów. Ale teraz zamiast uczyć się, jak przygotować kod do wytestowania albo pisać fragmenty kodu, które mają w powtarzalny sposób coś wykonać, juniorzy muszą nauczyć się składać te automatycznie wytworzone moduły”.

Dlatego też jest więcej niż pewne, iż początkujący programiści, chcąc na dobre zakotwiczyć się w branży IT, poza opanowaniem najpopularniejszych obecnie języków programowania, będą musieli również skupić się na szybkim przyswojeniu wiedzy o technologii AI, a przede wszystkim na umiejętności jej praktycznego zastosowania.

Tezę tę potwierdza choćby fakt, iż od kilku miesięcy portale z ogłoszeniami o pracę dla specjalistów IT odnotowują zwiększone zainteresowanie stanowiskami pracy w kategorii AI. I tak, jak podaje serwis No Fluff Jobs, w ciągu roku odnotowano 61% wzrost wyszukiwania haseł AI/Artificial Intelligence, a te już bardziej specyficzne frazy, jak Machine Learning czy NLP (programowanie neurolingwistyczne), zaliczyły jeszcze bardziej imponujące skoki – odpowiednio: +89 i +195%. Ponadto pojawiły się też nowe specjalizacje, stricte związane z konkretnymi narzędziami AI, jak choćby z ChatGPT – mowa o stanowisku Prompt Engineer’a. Specyfikę tego zajęcia opisaliśmy szerzej w tym artykule.

Jak czytamy w najnowszym raporcie „AI na rynku pracy w IT”, przygotowanym przez No Fluff Jobs, także w aplikacjach widać, że chęć pracy z AI jest duża – „mają na to wpływ różne czynniki: niszowość dyscypliny (1,36% udziału ogłoszeń), w której przygotowuje się narzędzia dla masowego odbiorcy, wysokie apanaże, które są z powyższym związane (jak i z całym trendem), oraz prestiżowość kategorii wynikająca z obu”. I tak, na jedno ogłoszenie AI aplikuje średnio 30 osób, ale zdarzają się i takie, które przyciągają ok. 80 kandydatów. Chęć uczestniczenia w projektach związanych ze sztuczną inteligencją i wysokie wynagrodzenia (przedział 18-26 tys. zł na umowie B2B i 15-23 tys. zł na UOP) idą tu w parze z globalnym zainteresowaniem tą technologią. Jednak aby zarabiać takie lub nawet większe pieniądze pracując przy projektach AI, organizacje wymagają dużego doświadczenia i dużej odpowiedzialności.

W 2022 roku junior średnio mógł zarobić natomiast 7.549 zł brutto na UOP i 8.737 zł netto na umowie B2B, tak wynika z analizy ponad 175 tys. ogłoszeń o pracę opublikowanych na portalu Just Join IT w ubiegłym roku. Warto też zwrócić uwagę, że midzi, a więc osoby z nieco większym doświadczeniem, według danych Just Join IT, zarabiają już średnio 14.547 zł brutto na UoP i 16.690 zł netto na B2B, czyli prawie dwa razy więcej niż na stanowisku juniorskim. “Biorąc pod uwagę, że czas awansu od juniora do seniora znacznie się skrócił, wybór kariery w IT jest jednym z najbardziej opłacalnych na całym rynku pracy” – uważa Michał Szum z Just Join IT.

Komentarze przedstawicieli branży IT

Zostawmy jednak temat zarobków i wróćmy do kwestii najistotniejszej – jak na sytuację juniorów w erze sztucznej inteligencji zapatrują się przedstawiciele firm z branży IT? Zapytaliśmy o to menedżerów czterech spółek zatrudniających od 700 do nawet 7 tysięcy specjalistów IT. Oto ich odpowiedzi:

Accenture

Rynek pracy IT w najbliższym czasie czeka transformacja, w której kluczową rolę będzie odgrywać rozwój sztucznej inteligencji (AI). Dlatego dziś dla początkujących specjalistów tak ważne staje się nie tylko zrozumienie języków programowania, ale przede wszystkim głębokie zrozumienie technologii AI.

Raport Accenture Technology Vision potwierdza, że generatywne modele AI będą odgrywać istotną rolę w innowacyjności przedsiębiorstw, ponieważ wspierają pracowników w zadaniach i rozwoju kreatywności, tym samym zwiększając ich możliwości. Już teraz dzięki GenAI korzystanie z narzędzi i platform GitHub, Stackoverflow jest znacznie prostsze. Działające na bazie GenAI ko-piloty GitHub i Google Replit Ghostwriter, zwiększają efektywność projektowania, programowania, testowania i wdrożenia. Jednak sprawniejsze „kodowanie” wymaga także głębszego zrozumienia działania narzędzi sztucznej inteligencji. To właśnie wiedza o tej technologii i umiejętność posługiwania się nią mogą być kluczem przyszłego sukcesu młodych specjalistów, tym bardziej, że coraz więcej firm chce integrować rozwiązania AI do swoich produktów i usług. Nie uda się to bez wsparcia ekspertów IT, bowiem uruchomienie funkcjonalności AI w istniejących systemach biznesowych wymaga uporządkowania i weryfikacji architektury modeli baz danych, na podstawie których będzie operować sztuczna inteligencja.

W dobie nieustannego i szybkiego rozwoju AI kluczowe umiejętności ekspertów AI będą zmieniać się odpowiednio do etapu rozwoju technologii. Stąd konieczne będzie ciągłe doskonalenie kompetencji i rozwój tzw. “umiejętności miękkich”, jak komunikacja i praca zespołowa. Warto pamiętać o zrównoważonym podejściu do procesu nauki i szkolenia, szczególnie w dobie wyścigu technologicznego i ciągłej pracy z maszynami obliczeniowymi. Zastosowanie AI musi być postrzegane przez pryzmat zwiększania produktywności, optymalizacji kosztów operacyjnych i wsparcia dla pracowników.

Marcin Ledworowski, Senior Advisor, Accenture w Polsce

Intel

Intel należy do czołówki firm zatrudniających największą liczbę programistów w Polsce. Obecnie w całej branży IT obserwowany jest spadek ilości nowych zatrudnień, można to zaobserwować również w Intelu. Jednak, jak uczy doświadczenie, jest to zapewne sytuacja przejściowa. Spodziewam się tego, że firmy technologiczne, w tym Intel, będą zwiększać zatrudnienie – również na stanowiska dla absolwentów uczelni.

Jedną z podstawowych umiejętności, których wymagamy od kandydatów, jest zdolność analitycznego myślenia, która jest niezbędna do rozwiązywania problemów inżynierskich. Jeżeli połączymy to z pasją lub chociaż chęcią do tworzenia technologii wzbogacających życie każdego człowieka na Ziemi, to mamy idealną kandydatkę lub kandydata.

Co do narzędzi AI wspierających programistów i ich wpływu na rynek pracy, to mieliśmy już do czynienia z transformacją pracy inżynierek i inżynierów oprogramowania podczas upowszechnienia programowania obiektowego. Wiele funkcji zostało uproszczonych czy zautomatyzowanych i efektem nie była mniejsza ilość miejsc pracy w IT, efekt był wręcz odwrotny. Wraz z rozwojem technologii, w tym języków oprogramowania, praca inżynierek i inżynierów nie zmniejsza się, lecz przesuwa w nieco inny obszar. Obszar większej abstrakcji i bliższej użytkownika końcowego. Czas zaoszczędzony na czynności, które mogą być uproszczone lub zautomatyzowane, można poświęcić na pracę bardziej innowacyjną, lepsze rozpoznanie potrzeb odbiorców technologii i dostosowanie do nich rozwiązań, które tworzymy. Tak więc, odpowiadając wprost na pytanie: czy narzędzia programistyczne wspomagane sztuczną inteligencją odbiorą pracę programistom zaczynającym karierę? Nie, narzędzia te ułatwią ich pracę i pozwolą się skupić bardziej na dostosowaniu technologii do potrzeb użytkowników.

Bartosz Ciepluch – wiceprezes Intela, dyrektor generalny grup DCAI & NEX & SATG w Polsce, największego ośrodka badawczo-rozwojowego firmy Intel w Europie

DXC Technology

Zatrudnienie na stanowiska juniorskie utrzymuje się w DXC Technology na stałym, wysokim poziomie, a od zaczynających pracę nie wymagamy doświadczenia zawodowego – kluczowa jest chęć dalszej nauki i znajomość podstaw programowania. Chcemy inwestować w młode talenty, dlatego od ponad 2 lat z dużym powodzeniem rozwijamy programy „Early Careers” i „Graduate Hiring”, w ramach których dajemy osobom stawiającym pierwsze zawodowe kroki możliwość zdobywania wiedzy i doświadczenia pod okiem najlepszych specjalistów w branży. Nie zdarza się nam zatrudniać pracowników z nadzieją, że “coś się dla niego znajdzie”. Wynika to z przyjętego przez nas modelu działania, zgodnie z którym każdy z naszych 5 tysięcy pracowników jest przypisany do konkretnego projektu, a dzięki temu rozwija swoje umiejętności, bez względu na poziom doświadczenia.

Najwięcej zatrudniamy właśnie na stanowiska juniorskie. W obecnym roku fiskalnym pracę w DXC w Polsce znalazło ponad 100 osób, które dopiero rozpoczynają karierę w IT, ale tak jak wspomniałem, od razu są one przypisane do konkretnego projektu, gdzie mogą zdobywać nowe umiejętności, a z czasem – przynosić firmie wartość dodaną.

Narzędzia takie jak GitHub Copilot i Google Replit Ghostwriter to namacalne dowody na działanie AI w służbie IT i tak właśnie należy na nie patrzeć – jako wsparcie, a nie zastępstwo pracowników. Ich głównym zadaniem jest optymalizacja procesu tworzenia kodu i radzenie sobie z powtarzalnymi czynnościami, a w efekcie zwiększenie wydajności i efektywności pracy programistów. Z punktu widzenia pracodawcy mamy szybsze realizowanie projektów, a co za tym idzie również obniżenie kosztów. Warto jednak pamiętać, że umiejętności, takie jak określanie konkretnych kroków potrzebnych do rozwiązywania złożonych wyzwań, to nadal obszary, w których generatywna AI nie jest w stanie zastąpić umysłu ludzkiego, a stworzony kod zawsze powinien przejść zespołowy code review. Nie ma zatem podstaw, by sądzić, że AI zabiera pracę programistom lub podwyższa próg wejścia do zawodu.

Michał Burda, CEO w DXC Technology Polska

Inetum Polska

W 2023 roku, podobnie jak w ubiegłych latach, rekrutacje na stanowiska juniorskie stanowić będą 5-10% wszystkich rekrutacji prowadzonych przez Inetum. Nasze możliwości w tym obszarze są powiązane z możliwościami, które mamy w projektach klientów, wynikając przede wszystkim z zapotrzebowania, jakie generuje rynek. A na rynku obecnie widać problem z wchłonięciem do projektów świeżo upieczonych programistów.

Jako Inetum czujemy się odpowiedzialni za to, jak będzie kształtował się polski i światowy sektor IT w kolejnych latach. Dlatego staramy się uświadamiać naszym klientom i partnerom, że w rozsądnie budowanych zespołach IT zawsze jest miejsce dla osób, które zaczynają swoją karierę zawodową. Po pierwsze, ponieważ jest to efektywne operacyjnie – w każdym projekcie są zadania, które osoba na stanowisku juniorskim może bez problemu obsłużyć. A po drugie, znaczenie ma aspekt kosztów, coraz istotniejszy w bieżących realiach gospodarczych.

Zainteresowanie udziałem w stażach w Inetum Polska, które wiążą się z dołączeniem do istniejącego projektu, nie słabnie. Jedynie w ostatnim kwartale odebraliśmy niemal 300 zgłoszeń od chętnych na rozpoczęcie zawodowej przygody z IT. Moda na pracę w sektorze IT spowodowała, że na rynku pojawia się wiele nowych osób, a w efekcie konkurencja o atrakcyjne stanowiska pracy dla juniorów jest znacznie większa niż w przypadku stanowisk seniorskich.

Oceniając potencjał kandydata zwracamy uwagę na jego doświadczenie np. zdobyte przy okazji realizowanych wcześniej projektów uczelnianych, prywatnych, staży bądź współpracy komercyjnej. Ten aspekt jest istotny, ponieważ pozwala nam zorientować się także co do kompetencji miękkich danej osoby, które mają przecież niebagatelne znaczenie w naszej branży. Udział w projekcie jest dobrym sposobem ich weryfikacji, w tym sensie, że trudno bez nich funkcjonować w zespole. Znaczenie mają dla nas także komunikatywność i zaangażowanie, gotowość do samokształcenia oraz wzięcia odpowiedzialności za swój rozwój, a dodatkowo oceniamy podstawową wiedzę z zakresu danej technologii i znajomość języka angielskiego.

Trudno mi zgodzić się z tezą, iż narzędzia AI odbiorą pracę juniorom i nie traktuję narzędzi tego typu jako współczesnej maszyny parowej. Wynika to w głównej mierze z faktu, że rola programisty nie ogranicza się jedynie do bycia koderem, a aktualnie ma on de facto więcej wspólnego z konsultantem, którego umiejętności pozwalają mu na to, by przekładał biznes na technologię. Narzędzia typu GenAI jeszcze tego nie potrafią. Co więcej, z moich doświadczeń wynika, że jeżeli dany inżynier, nawet osoba młoda stażem, potrafi poprawić wydajność i efektywność swojej pracy z pomocą świadomego wykorzystania narzędzi GenAI, to działają one na jego korzyść, a nie przeciwko niemu. Od programistów wymaga się umiejętności myślenia, natomiast narzędzia są po to, aby z nich korzystać.

Tomasz Krupa, Head of Service Delivery w Inetum Polska

40% firm IT w Polsce utworzyło nowe stanowiska pracy z powodu upowszechnienia się AI

Powyższe opinie wskazujące na dużą otwartość do zatrudniania juniorów, potwierdza w pewnym stopniu wynik badania No Fluff Jobs, według którego w 40% krajowych firm IT stworzono nowe stanowiska, a w 21%
z nich zwiększono liczbę etatów z powodu upowszechnienia AI. Trzeba mieć jednak na uwadze, że w 18% z badanych organizacji nastąpiła redukcja etatów, a co dziesiąte przedsiębiorstwo zlikwidowało część istniejących stanowisk.

Pocieszające jest natomiast to, że firmy nie planują zostawić swych pracowników bez wsparcia. Nawet 43% z nich wprowadziło ścieżki upskillingu lub reskillingu dla zatrudnionych już osób. Rozwój sztucznej inteligencji póki co nie wpływa negatywnie także na plany rekrutacyjne. Co czwarta firma chce zwiększyć zatrudnienie. Z kolei ponad połowa podmiotów jeszcze albo analizuje sytuację, albo uważa, że AI nie wpłynie na ich strategię zatrudniania w najbliższym roku.

29% specjalistów IT czuje zagrożenie ze strony AI, ale nawet 94% używa narzędzi o nią opartych

Tyle głos przedstawicieli branży, teraz czas przedstawić poglądy specjalistów IT dotyczące dynamicznego rozwoju narzędzi sztucznej inteligencji. Otóż lokalne badanie No Fluff Jobs wskazuje, że ponad 28% pracujących w branży obawia się utraty pracy na rzecz tych rozwiązań. Być może osoby te czytały wcześniej najnowszy raport OECD z br., który wskazuje, że globalnie zagrożonych zastąpieniem przez sztuczną inteligencję jest 27% stanowisk pracy. W Polsce to nawet wyższy odsetek (czwarty najwyższy w rankingu), bo zagrożona jest aż 1/3 miejsc pracy.

Ze wspomnianej analizy No Fluff Jobs wynika, że spokojnych o swoją posadę jest natomiast ponad 61% ankietowanych. Podobny optymizm płynie z badania Światowego Forum Ekonomicznego, również z 2023 roku, w którym połowa ankietowanych firm wierzy, że AI stworzy więcej miejsc pracy niż zabierze – przeciwnego zdania jest tylko 25% respondentów.

Ta rozbieżność opinii wykazywana w różnych badaniach wskazuje, że tak naprawdę trudno jest prognozować najbliższą przyszłość, zwłaszcza przy tak wysokim tempie adaptacji rozwiązań AI. Nie zmienia to jednak faktu, że na pewno warto jest postarać się oswoić tę technologię. Jak bowiem wskazuje raport Stack Overflow Developer Survey 2023, ponad 76% specjalistów IT jest przychylnych wykorzystaniu AI w rozwoju oprogramowania, a ponad 42% wierzy w jakość outputu, który otrzymuje z narzędzi tego typu.

Podobną chęć do edukacji w obszarze tej technologii widać również na krajowym rynku – z badania No Fluff Jobs wynika, że nawet 71% specjalistów IT zamierza uczyć się, jak dobrze używać narzędzi AI na swoim stanowisku pracy. Co szósta osoba widzi przy tym dobrą sposobność do zmiany swojej specjalizacji na taką związaną z AI. Jedynie 6% nie widzi natomiast potrzeby, by coś zmienić w swojej ścieżce kariery. Warto również odnotować, że ponad 56% osób z branży IT uważa, że sztuczna inteligencja będzie miała wpływ zwłaszcza na skrócenie czasu ich pracy, a podobny odsetek wierzy, że zmniejszy się liczba powtarzalnych zadań. Ponadto 28% respondentów liczy na to, że dzięki przejęciu przez AI tych zadań, pojawią się na horyzoncie ciekawsze projekty, którymi mogliby się zająć.

Zresztą z różniej maści narzędzi AI w swej codziennej pracy korzysta już nawet 94% polskich specjalistów IT. Do tego blisko 5% zamierza używać takich rozwiązań w przyszłości, a jedynie 1% respondentów jest do nich sceptycznie nastawionych.

Dodajmy, że na postawione na portalu LinkedIn przez ITwiz pytanie ankietowe – Jak często używasz w swojej pracy ChatGPT? – przedstawiciele branży IT i nowych technologii odpowiedzieli:

• Bardzo często – 9%
• Często – 14%
• Sporadycznie – 42%
• Nie używam – 35%

Jak się okazuje, spośród wskazanych przez raport No Fluff Jobs osób używających już narzędzi AI w swojej pracy, 43% ankietowanych wykonuje więcej zadań w tym samym czasie co wcześniej. Zwiększoną efektywność i zarazem szybkość zauważa ponad 36% specjalistów IT, a tylko niecałe 3% badanych nie widzi żadnego wpływu narzędzi AI na swoją produktywność. Z kolei spośród osób, które skróciły swój czas pracy, ponad 60% ankietowanych wskazuje, że poświęca dziennie o 1-2 godz. mniej na pracę, dzięki pomocy AI. Większe zyski widzi co czwarty respondent.

Choć na pierwszy rzut oka benefity mogą wydać się komuś niewielkie, to patrząc na te codzienne „małe zwycięstwa” w produktywności z perspektywy kilku miesięcy lub roku – jest to coś, wobec czego żadna firma nie może przejść obojętnie, podsumowują autorzy raportu No Fluff Jobs.

Tekst ten rozpoczyna nowy cykl zatytułowany ITwiz Trend Nawigator, w którym będziemy brać pod lupę rynkowe trendy i wskazywać prawdopodobny kurs ich dalszego rozwoju.